به گزارش روز شنبه اگزیم‌نیوز، طرح راهبردی راه‌آهن خواف در شرق ایران به هرات در غرب افغانستان، قطعه ای مهم از جورچین ارتباطی میان کشورهای منطقه است که اجرای آن از سال ۱۳۸۶ کلید خورد تا مسیر ریلی خواف واقع در ۲۶۷ کیلومتری جنوب شرقی مشهد را در قالب خط آهنی به طول حدود ۲۲۰ کیلومتر به شهر هرات در شمال غرب افغانستان پیوند دهد.

تیرماه امسال با ورود نخستین محموله باری از این مسیر ریلی به افغانستان، دورنمای مثبتی از تغییر جغرافیای اقتصادی (ژئواکونومیک) منطقه به نفع کشورهای غرب آسیا رقم خورد.

ایجاد خط ریلی خواف - هرات به دلیل تغییر و تحولات اخیر در افغانستان با فراز و فرودهایی همراه بود که در یکسال گذشته با پیگیری های انجام شده و تلاش مهندسان و متخصصان ایرانی، سه چهارم این خط ریلی تکمیل شد.

این اقدام راهبردی و مهم در صنعت حمل و نقل کشور، که با حمایت و همراهی مجموعه راه آهن جمهوری اسلامی و کنسرسیوم ریلی ایران و افغانستان صورت گرفته، منجر به ایجاد یک خط امن دائمی برای حمل بار فعال شده است و می تواند دسترسی جدیدی را برای تجارت بین ۲ کشور فراهم کند.

در بیان مزایای این خط ریلی سخنان فراوانی گفته شده است و از جمله استاندار خراسان رضوی نشستی با خبرنگاران گفت که این خط ریلی، که هم اکنون برای استفاده در زمینه صادرات و حمل بار به ظرفیت سالانه حدود ۶ میلیون تن فعال است، که حرکت این قطار در آینده بر اساس نیاز فعالان اقتصادی ۲ طرف برنامه‌ریزی می‌شود.

یعقوبعلی نظری افزود: علاوه بر کارکرد تجاری، راه‌اندازی قطار مسافری بین ایران و افغانستان در مسیر خواف تا ولایت هرات نیز در دستور کار است و رایزنی‌های لازم در این خصوص در حال انجام است.

ریلی با اهمیت راهبردی

مشاور رسانه ای نماینده ویژه رئیس جمهور در امور افغانستان اظهار داشت: پروژه ریلی خواف - هرات در راستای توسعه اقتصادی و ترانزیتی ۲ کشور ایران و افغانستان از اهمیت راهبردی فوق‌العاده ای برخوردار است.

میثم مهدی پور افزود: مسیر جاده‌ای هرات - دوغارون ظرفیت ترانزیتی و گمرکی محدودی دارد، به گونه ای که کامیون‌های ترانزیتی باید مدت‌ها در صف گمرک منتظر بمانند اما برای طرح ریلی خواف - هرات تأسیسات گمرکی مجهز و جداگانه ای در نظر گرفته شده است که سهولت و سرعت بیشتری را در انجام امور گمرکی فراهم می‌سازد.

وی پیش بینی کرد که با تکمیل این خط ریلی، حجم مبادلات تجاری میان افغانستان و ایران به طور بی‌سابقه‌ای افزایش یافته و هزینه‌های ترانزیتی کاهش چشمگیری یابد.

مشاور نماینده ویژه رئیس جمهور در امور افغانستان به بیان مزایای این طرح برای کشور همسایه پرداخت و اظهار داشت: از دیگر سو، با عملیاتی شدن خط آهن خواف - هرات، ولایت هرات به عنوان یک گذرگاه ارتباطی در غرب آسیا، از اهمیت اقتصادی بالایی برخوردار می‌شود و به یکی از مراکز اقتصادی و ترانزیتی مهم منطقه تبدیل خواهد شد.

مهدی پور گفت: از لحاظ منطقه‌ای، راه آهن خواف - هرات به عنوان نقطه وصل «دالان ریلی شرق- غرب» عمل می‌کند و کشورهای ترکیه، ایران، افغانستان، ازبکستان، قرقیزستان و چین شرکای اصلی این دالان مهم ریلی خواهند بود.

روی خوش طالبان به خط‌آهن خواف - هرات

اما سخن افغانستانی‌ها نیز درباره اهمیت این مسیر تجاری شنیدنی است و «شریعت» نشریه رسمی و ارگان امارت اسلامی افغانستان در گزارشی از افتتاح خط آهن خواف - هرات آورده است: ذبیح الله مجاهد، سخنگوی امارت اسلامی، سطح همکاری بین ایران و افغانستان را نشان دهنده روابط عمیق میان ۲ کشور دانسته است.

این نشریه به نقل از رئیس اداره خط آهن افغانستان افزوده است: پیشرفت و ترقی افغانستان پیشرفت و ترقی ایران است.

ملا بخت الرحمن شرافت گفته است: امروز کشورهای منطقه و جهان به یکدیگر وابسته هستند و افتتاح خط آهن خواف - هرات تنها مربوط به افغانستان نمی‌شود بلکه مربوط به منطقه و جهان می‌شود و تبادلات تجاری با این خط به طور گسترده در آینده صورت می‌گیرد.

اما در نگاهی تخصصی تر دیگر فعالان افغانستانی نیز به سودمند بودن این خط آهن برای کشورشان خوش بین هستند.

صادرات مواد معدنی سرشار افغانستان

رییس انجمن فعالان اقتصادی افغانستان در خراسان رضوی در خصوص مصادیق تجاری این گشایش ها، گفت: راه‌اندازی خط آهن خواف - هرات زمینه‌ساز توسعه صادرات افغانستان به دیگر کشورها از جمله صادرات مواد معدنی به ایران و یا بنادر تجاری در جنوب این کشور است.

حاج بشیر احمد اربابی با بیان آنکه افغانستان حدود ۳۰۰ معدن بکر و دست نخورده دارد که معادن سنگ آهن و زغال‌سنگ از آن جمله اند، افزود: از طرفی این خط آهن، دسترسی ارتباطی بازرگانان افغان به بندر چابهار ایران را فراهم می کند و آنان می توانند کالاهای مورد نیاز خود را با قطار از بندر چابهار به هرات منتقل کنند.

وی گفت: راه آهن خواف - هرات تجارت، صادرات و حمل و نقل بین ۲ کشور را رونق خواهد داد و مسیری ارتباطی بین ایران و چین از طریق این خط آهن برقرار می‌شود.

اربابی اظهار داشت: کالای چینی از مرزهای شمالی افغانستان تا ایستگاه راه آهن روزنک در هرات با کامیون منتقل شده و سپس از طریق این خط ریلی و خط آهن سراسری ایران به مقاصد مختلف در ایران و بنادر و مرزهای مختلف منتقل می شود.

میوه افغانستان روی ریل صادرات

همچنین رییس انجمن شرکتهای ترانسپورتی هرات افغانستان درباره مقوله صادرات میوه گفت: صادرات محصولات کشاورزی به خصوص میوه از افغانستان و از طریق ایران به دیگر کشورها، با راه‌اندازی راه‌آهن خواف- هرات، آسان و به صرفه می‌شود.

عارف رضایی افزود: راه اندازی راه آهن خواف - هرات، جابه جایی سریع حجم بالایی از بار در مقایسه با مسیرهای جاده ای را ممکن می سازد که این مساله موجب کاهش هزینه های تجاری بازرگانان ایرانی و افغانستانی و افزایش سود تولیدکنندگان کالاهای صادراتی و ترانزیتی می شود و سرعت انتقال کالا را نیز افزایش می دهد.

وی گفت: هم اکنون بخشی از میوه تولیدی افغانستان به شکل "میوه خشک" یا آجیل و خشکبار به کشورهای حاشیه خلیج فارس و حتی کشورهای غربی صادر می شود که فعالیت جدی راه آهن خواف - هرات و انتقال محصولات کشاورزی با این خط ریلی به بنادر جنوبی ایران و سپس کشورهای حاشیه خلیج فارس، می تواند برای کشاورزان و بازرگانان افغانستانی پرسود و مفید باشد.

رییس انجمن شرکتهای ترانسپورتی هرات افغانستان اضافه کرد: در آینده می توان در خصوص صادرات میوه تازه افغانستان مانند انار و انگور به کشورهای مختلف نیز از این خط ریلی بهره گرفت.

اما رضایی به نکته ای خاص نیز اشاره و ابراز امیدواری کرد: با اتخاذ تدابیر لازم، ترددهای ریلی تجاری در خط آهن خواف- هرات عملیاتی و اجرایی شود و مانند چند سال گذشته فعالیت این خط آهن به دلایل مختلف به تعویق نیفتد.

هرچند کلام رهبران و مسوولان رسمی طالبان بیش از اینکه به مصادیق پرسود این مسیر تجاری اشاره کند بر بهره ها و مزیت های سیاسی آن در تعامل با همسایگان تاکید دارد، اما اتخاذ یک راهبرد منطقی و دوراندیشانه از سوی مسوولان جمهوری اسلامی و فعالان اقتصادی ۲ کشور می تواند به بهره مندی و نزدیکی هرچه بیشتر ۲ کشور بینجامد.